کاهش قيمت بيت کوين (bitcoin price) در هفته هاي گذشته، بسياري از سازمانهاي سرمايهگذار در زمينه استخراج را حيرتزده کرد. اين سازمانها بودجه زيادي را براي خريد تجهيزات و سخت افزارهاي استخراج صرف کرده بودند و منتظر هاوينگ (halving) امسال بيت کوين بودند.
بنا بر گزارش کوين دسک (coindesk)، شرکتهاي زيادي در چند ماه گذشته مشغول سرمايهگذاري و ارتقاي تجهيزات استخراج بيت کوين خود بودهاند و به سودآوري اين صنعت در دراز مدت اميد داشتهاند. هاوينگ بعدي بيت کوين قرار است در ماه مي رخ دهد و بعد از اين رويداد، پاداش استخراج نصف خواهد شد و ديگر تجهيزات قديمي براي اين شرکتها پاسخگو نخواهند بود؛ به همين خاطر است که اين شرکتها اقدام به سرمايهگذاري و خريد تجهيزات جديد کردهاند.
کاهش قيمت بيت کوين به زير 5000 دلار، موجي از وحشت را در ميان افراد درگير در صنعت استخراج ايجاد کرد و اکنون شک و ترديد زيادي در مورد سودآوري فارمهاي (farm) استخراج مطرح است. گزارشها حاکي از آن هستند که با توجه به افت قيمت بيت کوين و شرايط پيش آمده، حتي مدرنترين تجهيزات استخراج نيز سودآوري مطلوبي ندارند.
اگر بعد از فرآيند هاوينگ، قيمت بيت کوين بالا نرود، سرمايهگذاران مجبورند مدت زمان بيشتري براي بازگشت سرمايه خود صبر کنند. بسياري از شرکتهاي فعال در زمينه استخراج، ديگر خريد تجهيزات را متوقف کردهاند و منتظر هستند که ببينند قيمت بيت کوين به کجا خواهد رسيد.
حال بايد ديد که قدرت محاسباتي شبکه بيت کوين چگونه به کاهش قيمت آن واکنش نشان خواهد داد. اگر قدرت محاسباتي و سختي استخراج بيت کوين به صورت قابل ملاحظهاي کاهش پيدا کند، متصديان قادر به استخراج کوينهاي بيشتري خواهند بود. بعد از اين کاهش قيمت بيت کوين، نرخ هش (hash rate) شبکه به نسبت قبل کاهش يافته است. انتظار ميرود که قدرت محاسبات در چند ماه آينده با کاهش 20 تا 30 درصدي مواجه شود.
خريد بيش از حد سخت افزار و تجهيزات توسط فارم هاي جهاني استخراج باعث رشد برجسته قدرت محاسباتي کل شبکه بيت کوين در نيم سال گذشته شد. از سپتامبر 2019 به بعد بود که قدرت هش در شبکه بيت کوين به ميزان 30 درصد افزايش پيدا کرد. متصديان فارمهاي استخراج از ماهها قبل براي رويداد هاوينگ آماده شدهاند و متحمل صرف هزينه زيادي شدهاند و البته کاهش قيمت بيت کوين تمام محاسبات آنها را به هم زد.
مدير محصول شرکت 3logic ابراز داشت که مشتريان آنها در روسيه و آسياي مرکزي از ماه اکتبر شروع به خريد انت ماينر (Antminer) نوع S17 کرده بودند و آماده بودند که آنها را با تجهيزات قديمي جايگزين کنند. 3logic يکي از شرکتهايي است که به بازفروش دستگاههاي ايسيک (ASIC) بيت کوين ميپردازد.
فروش اين شرکت بعد از کاهش اخير قيمت بيت کوين نصف شده است و به 2500 واحد از تجهيزات جديد در ماه رسيده است. اين در حالي است که پيشبيني ميشد که اين فروش بسيار بيشتر باشد و بسياري از تجهيزات قديمي جايگزين شوند. گزارشها حاکي از آن هستند که ديگر شرکتهاي فروشنده تجهيزات استخراج نيز با کاهش قابل ملاحظه فروش روبرو شدهاند.
در چين هم وضعيت به همين صورت است و فارمها مقدار زيادي تجهيزات و سخت افزار جديد خريدهاند. بعضي از اين فارمها، خريد سخت افزار و تجهيزات را خيلي وقت است که شروع کردهاند و گزارشهايي در مورد خريد تجهيزات از اوايل سال 2019 توسط بعضي از اين سازمانها موجود است.
پيش از افت اخير قيمت بيت کوين، سرمايه زيادي از سال 2019 وارد فضاي استخراج شده است. اين امر باعث افزايش بيسابقه قدرت هش بيت کوين در ژانويه 2020 شد. اين تسريع رشد توسط سازندگان اصلي سخت افزار و تجهيزات استخراج مانند بيت مين (Bitmain) محقق شد.
اين فناوريهاي جديد بسيار گرانتر از قبل هستند و اين به معني بيرون راندن ماينرهاي (miner) خرد ميتواند باشد. اين امر باعث افزايش تمرکز در فضاي استخراج ميشود و بيت کوين و ديگر ارز هاي ديجيتال را از رسالت اوليه خويش که تمرکززدايي است، دور ميکند.
حتي در بازار صعودي سال 2017 نيز به ندرت ميشنيديم که يک مشتري اقدام به خريد بيش از 15 ميليون دلار تجهيزات استخراج کرده باشد، اما اين امر در سال 2019 تبديل به امري عادي شد. با چنين خريدي در سال 2017 ميتوانستيم به يکي از بزرگترين ماينرهاي شبکه تبديل شويم، اما اينک وضعيت تغيير کرده است و با اين مبلغ تنها ميتوانيم به يک ماينر عادي در اين فضا تبديل شويم.
در گذشته، فارمها بيت کوينهاي خود را براي پوشش هزينههاي خود ميفروختند، اما در چند سال اخير بازاري براي آنها فراهم شده است و اين فارمها ميتوانند به نگهداري بيت کوينهاي خود بپردازند. فارمها از داراييهاي استخراج شده به عنوان وثيقه براي دريافت وامهايي استفاده ميکنند که هزينههاي آنها را پوشش ميدهد. اين فارمها ميتوانند بعدها که قيمت بيت کوين بالا رفت، اقدام به فروش داراييهاي خود کنند و اين سودآوري آنها را در دراز مدت افزايش خواهد داد.
اين اقدام فارمها در صورتي که قيمت بيت کوين بسيار کاهش پيدا کند، ميتواند به ضرر آنها تمام شد و باعث نقد شدن داراييهاي استخراج شده آنها شود. نرخ وثيقه براي دريافت وام از بسياري از وامدهندگان اصلي در حدود 60 تا 70 درصد است که اين باعث ايجاد ريسک براي دريافتکنندگان وام ميشود. در صورت کاهش قيمت بيت کوين، وامگيرندگان بايد داراييهاي بيشتري را در گرو بگذارند و اگر اين کار را نکنند، داراييهاي آنها نقد خواهد شد.
اين استراتژي (strategy) نقد شدن داراييهاي استخراج شده از منطقهاي به منطقه ديگر متفاوت است. در ايالات متحده، مردم براي مديريت جريان نقدينگي خود اقدام به فروش اين داراييها ميکنند اما در چين وضعيت به گونهاي ديگر است و ماينرها سعي ميکنند تا آنجا که ميتوانند داراييهاي استخراج شده خود را نگه دارند.
در روسيه نيز ماينرهاي باتجربه سعي ميکنند که داراييهاي استخراج شده خود را نگه دارند و آنها را سريع نفروشند. البته افرادي اقدام به نگهداري کوينها ميکنند که به ايستم (ecosystem) ارز ديجيتال ايمان دارند و آينده درخشاني را براي آن متصور هستند.
در همين حال، سرمايهگذاراني در ايالات متحده در حال ورود به اين فضا هستند که داراي پيشينه و سابقه در موسسات مالي و سازمانهاي نفت و گاز هستند و دوست دارند که ريسک را پايين بياورند و خود را درگير نوسانات بيت کوين و قدرت هش آن نکنند. بازار اختيارات و قراردادهاي آتي بيت کوين هم هنوز به حدي رشد نکرده است که بتواند جواب نيازهاي اين گروه از سرمايهگذاران را بدهد.
البته هنوز افراد و سازمانهاي کوچکي موجود هستند که نسبت به سازمانها و فارمهاي بزرگ به الکتريسيته ارزانتري دسترسي دارند. افرادي که دسترسي به الکتريسيته ارزان دارند، هنوز هم ميتوانند از دستگاههاي قديمي براي استخراج استفاده کنند. افراد در جاهايي مانند سيبري و قزاقستان ممکن است بتوانند با استفاده از دستگاههاي قديمي استخراج سودآوري داشته باشند.
اين ايسيکهاي قديمي براي فارمهاي بزرگ هزينه دارند و فضا را اشغال ميکنند، بنابراين اين سازمانها رغبت زيادي براي فروش آنها دارند. اين دستگاههاي قديمي يکشبه ناپديد نخواهند شد، اما به مرور زمان جاي خود را به دستگاههاي جديدي مانند S17 و S19 ميدهند.
بهاي بيتکوين با سقوط به زير سطح 6 هزار دلار، به پايينترين قيمت خود در بيشتر از يک سال اخير رسيد.
کاهش شديد ارزش بيت کوين که مدتها پيش و از اوايل سال ميلادي جاري آغاز شد، منجر به شکلگيري موج فروش در بيتکوين و ديگر ارزهاي رمزپايه شده است.
نعيم اصلان، تحليلگر کارگزاري آنلاين تينکمارکتز (ThinkMarkets) در واکنش به اين رويداد به خبرگزاري رويترز گفته است:
آنچه در بازار رمزارزها ميبينيم اين است که روند کاهشي چند روز اخير همچنان به قوت خود پابرجاست و قيمتها کماکان سير نزولي دارد.
افت بهاي Bitcoin بهعنوان کشندهي بازار ارزهاي رمزپايه، ديگر رمزارزها را هم بينصيب نگذاشته و باعث شده اتريوم، دومين ارز رمزپايه [از نظر ارزش بازار] به پايينترين قيمت خود طي دو ماه اخير برسد.
بنابر آمار و ارقام وبسايت کوينمارکتکپ، موج فروش کمسابقهاي که ديروز شاهدش بوديم باعث شده مجموع ارزش بازار ارزهاي رمزپايه براي اولين بار از اواسط سپتامبر سال ميلادي جاري به زير 200 ميليارد دلار سقوط کند.
چارلي هيتر، بنيانگذار وبسايت کريپتوکامپير (Cryptocompare) در گفتگو با رويترز گفته است:
آنچه در بازار ارزهاي رمزپايه ميبينيم، شکست سطوح حمايتي قيمتها است.
گاهي اوقات اتفاقات ناگهاني در بازار رخ ميدهد؛ اما مدتي به طول ميانجامد تا بفهميم علل اصلي ماجرا چه بوده است.
در بيشتر موارد هم سرنخها به يک اقدام نظارتي محدودکننده يا يک معاملهي کلان در يکي از صرافيها ختم ميشوند.
سختي شبکه (Difficulty) يا سختي استخراج متغيري است که هدف آن ثابت نگه داشتن ميانگين زمان ايجاد يک بلاک در شبکه است. در ارزهاي ديجيتالي که قابليت استخراج دارند و يا به اصطلاح سازوکار آنها اثبات کار (PoW) است، وجود قابليتي انعطافپذير در برابر افزايش و يا کاهش تعداد ماينرها ضروري است. در اين مطلب به توضيح سختي شبکه و جزئيات آن ميپردازيم.
پيش از اينکه وارد مبحث سختي شبکه و توضيح آن شويم، بايد به صورت خلاصهوار به مفاهيم اوليه ارزهاي ديجيتال قابل استخراج نگاهي مياندازيم.
يکي از قابليتهاي ارزهاي ديجيتال که آنها را محبوب ساخته، استفاده از بلاک چينهاي عمومي است. اين نوع بلاک چينها شفاف هستند و هر کسي بدون نياز به اجازه گرفتن از مرکز يا نهادي ميتواند در اين شبکهها فعاليت کند و يا از آنها خارج شود. براي مثال شما براي وارد شدن به شبکه بيت کوين، اتريوم و لايت کوين نياز نداريد که از شخص يا گروهي اجازه بگيريد. تنها کاري که لازم است انجام دهيد، دانلود کردن کل بلاک چين اين شبکهها و اجراي يک فول نود است.
عمليات استخراج يا همان ماينينگ هم به صورت آزادانه توسط هر شخص يا گروهي در شبکه ميتواند انجام شود. اساس کار ارزهاي ديجيتالي که از سازوکار استخراج استفاده ميکنند، حل کردن يک مسئله پيچيده به نام هش» در هر بلاک است تا پاسخ آن را پيدا کنند و به اين وسيله تراکنشهايي که در آن بلاک قرار گرفته است، تاييد شوند. ماينرها در فرايند پيدا کردن هش هر بلاک، اين کار را با حدس و خطا انجام ميدهند.
هش يا همان مسئله رياضي پيچيدهاي که جزء اساسي تمام ارزهاي ديجيتال است، حاصل تابعي به نام تابع هش (Hash Function) است. اين تابع يکطرفه در ارزهاي ديجيتال، داده يا وروديها که همان تراکنشهاي افراد مختلف است را دريافت ميکند و خروجي آن رشته عباراتي با طول و حجم ثابت است. يکي از جالبترين ويژگيهاي توابع هش آن است که امکان رسيدن به داده اوليه از طريق داشتن خروجي را تقريبا غيرممکن ميکند.
سختي استخراج چيست ؟
اساس کلي مفاهيم سختي شبکه در تمامي ارزهاي ديجيتال يکسان است. براي توضيح سختي شبکه يکي از ارزهاي ديجيتال قابل استخراج مانند بيت کوين را در نظر بگيريد.
سختي شبکه بيت کوين هر دو هفته يک بار تغيير ميکند تا زمان پيدا شدن هر بلاک به طور ميانگين 10 دقيقه باقي بماند. در صورتي که سختي شبکه وجود نداشته باشد، با وارد شدن ماينرهاي بيشتر به شبکه حدسهايي که درباره هش هر بلاک زده ميشود نيز افزايش پيدا ميکند. به دنبال افزايش تعداد حدسهاي زده شده، احتمال پيدا شدن هر بلاک در زماني کمتر از 10 دقيقه هم بيشتر ميشود.
با اين حساب عامل کنترل کنندهاي در شبکه وجود نخواهد داشت تا جلوي ماينرها را از ايجاد بلاک در هر دقيقه، ثانيه و يا حتي کمتر از يک ثانيه بگيرد و آنها را وادار به ايجاد بلاک در زمان حدودي 10 دقيقه کند.
گفته شد که سختي شبکه بيت کوين هر دو هفته يکبار (به عبارت ديگر پس از ساخته شدن هر 2016 بلاک)، تغيير ميکند. با در نظر داشتن زمان 10 دقيقه براي حل هر بلاک، زمان مورد نياز براي حل اين تعداد بلاک، 20,160 دقيقه خواهد بود.
اما اگر تعداد ماينرها در اين مدت دو هفتهاي افزايش پيدا کند و اين تعداد بلاک زودتر از موعد مشخص شده و يا ديرتر حل شوند (براي مثال در ,000 دقيقه)، در اين صورت سختي شبکه بايد خود را با تعداد ماينرها مطابقت دهد.
اگر زمان حل شدن مجموع 2016 بلاک را بر مقدار ايدهآل 10 دقيقه به ازاي هر بلاک تقسيم کنيم، با يک تناسببندي ساده ميتوان فهميد که سختي شبکه بايد نسبت به حالت قبلي فرضاً 20160/000 يا 1.12 برابر شود.
در صورتي که نسبت به دست آمده بيشتر از 1 باشد، ماينرها با سرعت بيشتري نسبت به حد معمول بلاکها را حل کردهاند و در صورتي که اين عدد کمتر از يک باشد، قدرت استخراجکنندگان نسبت به قبل کاهش داشته است.
نمودار سختي شبکه بيت کوين از سايت بلاک چين داتکام قابل دسترس است. مفهوم نمودار سختي و اعدادي که در آن به کار رفته، بيانگر نسبتي است که مثلا استخراج بيت کوين نسبت به هفته گذشته يا مثلا روزهاي ابتدايي شروع کار بيت کوين، چقدر دشوارتر شده است.
نموداري را تصور کنيد که اعداد 1 تا 100 بر روي آن قرار گرفتهاند و قرار است دستگاهي در هر دقيقه عددي تصادفي در اين بازه انتخاب کند. عدد 50 را به عنوان هدفي در نظر ميگيريم که اعداد تصادفي کمتر از آن مدنظر ماست. در اينصورت به طور ميانگين بايد 2 دقيقه براي به دست آمدن هر عدد زير 50 صبر کنيم. در صورتي که هدف ما اعداد زير 20 باشد، اين زمان به 5 دقيقه افزايش مييابد.
البته ممکن است شانس با ما يار باشد و همان عدد اولي که دستگاه به طور تصادفي انتخاب ميکند، زير 20 باشد اما در يک بازه طولاني، زمان مورد نياز براي پيدا شدن عدد زير 20 همان 5 دقيقه خواهد بود.
پس با عوض کردن عددي که آن را به عنوان هدف ميشناسيم، مدت زمان به دست آمدن آن نيز تغيير ميکند.
خريد دستگاه ماينر مناسب متاثر از سختي شبکه است .
سختي شبکه يا ديفيکالتي نيز به همين صورت کار ميکند. ماينرها تلاش ميکنند تا با توليد اعداد تصادفي، به هشهايي کمتر از هش هدف (Target Hash) دست يابند. با سختتر شدن استخراج، هش هدف نيز کمتر و کمتر ميشود. البته اين کار با اضافه شدن صفرهاي بيشتر به ابتداي هش هدف انجام ميشود. به همين خاطر هم هشِ بلاکهاي جديدتر در شبکه بيت کوين، نسبت به بلاکهاي چند سال قبل صفرهاي بيشتري دارند.
اما اگر مثال نمودار 1 تا 100 را در نظر بگيريد، اعدادي که بر روي نمودار بيت کوين وجود خواهند داشت بسيار بزرگ هستند. به همين دليل هم کامپيوترها در فرمت هگزادسيمال يا پايه 16 با اين اعداد سروکار دارند.
طبق اطلاعات استخر Poolin که بزرگترين استخر ماينينگ بيت کوين از لحاظ هش ريت ميباشد، ميانگين هفت روزه توان محاسباتي (هشينگ) بيت کوين از تاريخ 24 اکتبر به 90 اگزاهش در ثانيه کاهش يافته است. اين امر بيانگر آن است که بعضي از ماينرها از شبکه خارج شده و دستگاه هاي خود را خاموش کرده اند. تخمين زده ميشد که هش ريت اين استخر تا پايان سال 2019 به بيش از 100 اگزاهش در ثانيه خواهد رسيد.
در نتيجه اين کاهش توان محاسباتي، اطلاعات استخر ماينينگ BTC.com تخمين زده است که سختي شبکه بيت کوين 1.5 درصد کاهش خواهد يافت. سختي، معياري براي ميزان دشوار بودن رقابت براي کسب پاداش ماينينگ در شبکه بيت کوين ميباشد.
سختي ماينينگ بيت کوين در تاريخ 24 اکتبر و با 38 درصد افزايش نسبت به اوايل ماه آگوست، به بيشترين رکورد خود يعني 13.69 تريليون هش در ثانيه رسيد. اين افزايش در وهله اول به دليل افزايش توان هشينگ ماينرها بوده است. افزايش توان هشينگ نيز به دليل فراواني و قيمت ارزان برق در استان هاي جنوب شرقي کشور چين امکان پذير شده است.
سختي ماينينگ طوري طراحي شده است که تقريبا هر 14 روز بر اساس افزايش يا کاهش توان هشينگ شبکه طي اين مدت، بتواند خود را تنظيم کند و به نسبت توان هشينگ، افزايش يا کاهش يابد. در تاريخ 24 اکتبر پس از افزايش هش ريت طي 14 روز به رکورد 97.90 اگزاهش در ثانيه، سختي ماينينگ نيز رکورد جديدي را ثبت کرد.
کريس ژو (Chris Zhu) موسس استخر Poolin در پست اخيز خود در ويچت گفت که يکي از دلايل اصلي کاهش هش ريت در هفته گذشته، نزديک شدن به پايان فصل بارندگي در کشور چين ميباشد. در نتيجه، بعضي از ايستگاه هاي برق آبي در استان سيچوان، که تخمين زده ميشود 50 درصد توان محاسباتي بيت کوين در سراسر جهان را در اختيار دارد، ديگر ظرفيت براي توليد انرژي کافي براي پشتيباني از ماينينگ را ندارد.
ماينرهاي بدون منبع برق کافي مجبور به تعطيل کردن فعاليت هاي خود يا انتقال به استان هاي ديگر نظير شين جيانگ ميشوند که در آنجا فارم هاي ماينينگ منابع برق باثبات تر اما گران تري از سوخت هاي فسيلي توليد ميشود.
شون ژنگ (Xun Zheng) مديرعامل هشيج (Hashage) که تاسيسات ماينينگ پر استان سيچوان متعلق به وي ميباشد، اظهارنظرات ژو را تاييد کرد و افزود که حتي اگر بعضي از افراد بتوانند منابع برق آبي پيدا کنند، هزينه ها از 0.04 دلار در هر کيلووات ساعت تقريبا به 0.05 دلار در هر کيلووات ساعت رسيده است.
به علاوه، کاهش ناگهاني قيمت بيت کوين به کمتر از 7500 دلار در تاريخ 23 اکتبر ميتواند منجر به خاموش شدن گسترده مدل هاي قديمي اما پر استفاده دستگاه هاي ماينينگ نظير انت ماينر S9 ساخته شده توسط بيت مين شده باشد. هزينه تمام شده استخراج بيت کوين براي دستگاه انت ماينر S9 بين 7000 الي 7500 دلار ميباشد. هرچند افزايش قيمت هفته گذشته ميتواند اين ترس ايجاد شده را از بين ببرد.
هرچند هم چنان اين نکته باقي است که سودآوري S9 و ساير مدل هاي مشابه ساخت رقباي بيت مين، مسأله بسيار مهمي براي طول عمر اين دستگاه ها ميباشد و ممکن است به زودي تحت تاثير هزينه هاي بالاتر برق در فصل زمستان و هم چنين هاوينگ (نصف شدن پاداش ماينينگ) بيت کوين در ماه مي 2020 قرار گيرد.
طبق شاخص سودآوري ماينر که توسط استخرهاي Poolin و F2Pool ارائه شده است، با در نظر گرفتن قيمت فعلي بيت کوين و هزينه برق 0.05 دلار به ازاي هر کيلووات ساعت، سود ماينينگ مدل هايي نظير S9 تقريبا 30 درصد ميباشد.
بعضي از شرکت ها نظير INBTC که شرکت خواهر Poolin ميباشد، با ادغام دو واحد در يک واحد به منظور افزايش توان هشينگ نسبت به مصرف برق ميباشند، در حال تلاش براي افزايش طول عمر ماينر S9 هستند. اين امر، کسب سود بيشتر نسبت به استفاده از دو واحد مجزا را امکان پذير ميسازد. هرچند هنوز مشخص نيست که اين روش ميتواند کارآمد باشد و به طور گسترده مورد پذيرش قرار گيرد يا خير.
هر چقدر سختي شبکه بالاتر رود به همان ميزان نيز مقدار دستمزد استخراج کاهش ميابد .
لذا تقاضا براي خريد ماينر کاهش ميابد. براي مثال اگر سختي شبکه بيت کوين 100 ميليون تراهش بر ثانيه ( واحد محاسبات استخراج ) باشد ممکن است با قدرتي معادل 100 تراهش بر ثانيه ، 0.03 بيت کوين در ماه دريافت کنيد ولي با همين قدرت هش اگر سختي شبکه بيت کوين 200 ميليون تراهش بر ثانيه باشد ، 0.015 بيت کوين در ماه مي توانيد دريافت کنيد.
واحد محاسبات استخراج که براي بيت کوين معمولا تراهش بر ثانيه است را با علامت TH/S نشان مي دهند. هش (Hash) ، يک فرمول رياضي تصادفي و پيچيده است که در فرآيند تاييد بلاک هاي داده تراکنش استفاده مي شود.
معمولا ماينينگ يا استخراج براي آندسته از ارزهاي ديجيتال است که الگوريتم ساز و کار آنها ، گواه اثبات کار يا POW است در اين نوع از الگوريتم ها معمولا يکسري تجهيزات و دستگاه ها با مصرف برق زياد يکسري معادلات پيچيده و سنگين رياضي را حل مي کنند و در ازاي آن از سيستم پاداش دريافت مي کنند مانند : بيت کوين.
ولي در الگوريتم گواه اثبات سهام يا POS که در واقع يک راه ديگر براي اعتباربخشي به معاملات و برقرار کردن توافق توزيع شده است ، اين خالق بلوک جديد است که بسته به ميزان سرمايهاش يک راه قطعي انتخاب ميکند و اين سرمايه را سهام يا Stake مينامد. پس جايزهاي در کار نيست و ماينرها فقط کارمزد تراکنشها را دريافت ميکنند.
هر چه سختي شبکه بالاتر رود ميزان پاداشي که به شما تعلق مي گيرد بواسطه استخراج ، کاهش ميابد بنابراين شما بايستي تجهيزات بيشتر و سرمايه گذاري بيشتري را انجام دهيد تا بتوانيد يک بيت کوين در مدت زمان کم استخراج کنيد.
پاسخ به اين سوال از ديدگاه بيت کوين گاه منفي است. با بالا رفتن سختي شبکه بيت کوين و همچنين آلتکوين ها مقوله ماينينگ يا استخراج بيش از يک سال مي شود که از سوددهي نرمال خودش خارج شده و در حال حاضر اين صنعت با مشکلات زيادي درگير است.
اولين و مهمترين مشکل صنعت استخراج در حال حاضر بالابودن نرخ برق مصرفي است که با بالارفتن قدرت دستگاه هاي استخراج ، مصرف نيز زيادتر شده است و اغلب سود ماينرها يا استخراج کنندگان از اين طريق از بين مي رود.
دومين مشکل اين صنعت بالارفتن بسيار زياد سختي شبکه است که باعث کاهش ميزان دستمزدها شده است و سومين مشکل آن در حال حاضر هالوينگ بيت کوين ( يا هوينگ Halving ) در ماه مي 2020 است که باعث مي شود دستمزد ماينرها به نصف کاهش يابد.
از ديدگاه بيت کوين گاه دوره بازگشت سرمايه در صنعت ماينينگ به حدي بالا رفته است که ارزش سرمايه گذاري ندارد. بنابراين توصيه ما اين است که قبل از شروع به هر کاري از جمله سرمايه گذاري در صنعت ماينينگ حتما از يک مشاور باتجربه بهره مند شويد تا دچار ضرر و زيان هنگفتي نشويد.
سختي شبکه (Difficulty) يا سختي استخراج متغيري است که هدف آن ثابت نگه داشتن ميانگين زمان ايجاد يک بلاک در شبکه است. در ارزهاي ديجيتالي که قابليت استخراج دارند و يا به اصطلاح سازوکار آنها اثبات کار (PoW) است، وجود قابليتي انعطافپذير در برابر افزايش و يا کاهش تعداد ماينرها ضروري است. در اين مطلب به توضيح سختي شبکه و جزئيات آن ميپردازيم.
پيش از اينکه وارد مبحث سختي شبکه و توضيح آن شويم، بايد به صورت خلاصهوار به مفاهيم اوليه ارزهاي ديجيتال قابل استخراج نگاهي مياندازيم.
يکي از قابليتهاي ارزهاي ديجيتال که آنها را محبوب ساخته، استفاده از بلاک چينهاي عمومي است. اين نوع بلاک چينها شفاف هستند و هر کسي بدون نياز به اجازه گرفتن از مرکز يا نهادي ميتواند در اين شبکهها فعاليت کند و يا از آنها خارج شود. براي مثال شما براي وارد شدن به شبکه بيت کوين، اتريوم و لايت کوين نياز نداريد که از شخص يا گروهي اجازه بگيريد. تنها کاري که لازم است انجام دهيد، دانلود کردن کل بلاک چين اين شبکهها و اجراي يک فول نود است.
عمليات استخراج يا همان ماينينگ هم به صورت آزادانه توسط هر شخص يا گروهي در شبکه ميتواند انجام شود. اساس کار ارزهاي ديجيتالي که از سازوکار استخراج استفاده ميکنند، حل کردن يک مسئله پيچيده به نام هش» در هر بلاک است تا پاسخ آن را پيدا کنند و به اين وسيله تراکنشهايي که در آن بلاک قرار گرفته است، تاييد شوند. ماينرها در فرايند پيدا کردن هش هر بلاک، اين کار را با حدس و خطا انجام ميدهند.
هش يا همان مسئله رياضي پيچيدهاي که جزء اساسي تمام ارزهاي ديجيتال است، حاصل تابعي به نام تابع هش (Hash Function) است. اين تابع يکطرفه در ارزهاي ديجيتال، داده يا وروديها که همان تراکنشهاي افراد مختلف است را دريافت ميکند و خروجي آن رشته عباراتي با طول و حجم ثابت است. يکي از جالبترين ويژگيهاي توابع هش آن است که امکان رسيدن به داده اوليه از طريق داشتن خروجي را تقريبا غيرممکن ميکند.
سختي استخراج چيست ؟
اساس کلي مفاهيم سختي شبکه در تمامي ارزهاي ديجيتال يکسان است. براي توضيح سختي شبکه يکي از ارزهاي ديجيتال قابل استخراج مانند بيت کوين را در نظر بگيريد.
سختي شبکه بيت کوين هر دو هفته يک بار تغيير ميکند تا زمان پيدا شدن هر بلاک به طور ميانگين 10 دقيقه باقي بماند. در صورتي که سختي شبکه وجود نداشته باشد، با وارد شدن ماينرهاي بيشتر به شبکه حدسهايي که درباره هش هر بلاک زده ميشود نيز افزايش پيدا ميکند. به دنبال افزايش تعداد حدسهاي زده شده، احتمال پيدا شدن هر بلاک در زماني کمتر از 10 دقيقه هم بيشتر ميشود.
با اين حساب عامل کنترل کنندهاي در شبکه وجود نخواهد داشت تا جلوي ماينرها را از ايجاد بلاک در هر دقيقه، ثانيه و يا حتي کمتر از يک ثانيه بگيرد و آنها را وادار به ايجاد بلاک در زمان حدودي 10 دقيقه کند.
گفته شد که سختي شبکه بيت کوين هر دو هفته يکبار (به عبارت ديگر پس از ساخته شدن هر 2016 بلاک)، تغيير ميکند. با در نظر داشتن زمان 10 دقيقه براي حل هر بلاک، زمان مورد نياز براي حل اين تعداد بلاک، 20,160 دقيقه خواهد بود.
اما اگر تعداد ماينرها در اين مدت دو هفتهاي افزايش پيدا کند و اين تعداد بلاک زودتر از موعد مشخص شده و يا ديرتر حل شوند (براي مثال در ,000 دقيقه)، در اين صورت سختي شبکه بايد خود را با تعداد ماينرها مطابقت دهد.
اگر زمان حل شدن مجموع 2016 بلاک را بر مقدار ايدهآل 10 دقيقه به ازاي هر بلاک تقسيم کنيم، با يک تناسببندي ساده ميتوان فهميد که سختي شبکه بايد نسبت به حالت قبلي فرضاً 20160/000 يا 1.12 برابر شود.
در صورتي که نسبت به دست آمده بيشتر از 1 باشد، ماينرها با سرعت بيشتري نسبت به حد معمول بلاکها را حل کردهاند و در صورتي که اين عدد کمتر از يک باشد، قدرت استخراجکنندگان نسبت به قبل کاهش داشته است.
نمودار سختي شبکه بيت کوين از سايت بلاک چين داتکام قابل دسترس است. مفهوم نمودار سختي و اعدادي که در آن به کار رفته، بيانگر نسبتي است که مثلا استخراج بيت کوين نسبت به هفته گذشته يا مثلا روزهاي ابتدايي شروع کار بيت کوين، چقدر دشوارتر شده است.
نموداري را تصور کنيد که اعداد 1 تا 100 بر روي آن قرار گرفتهاند و قرار است دستگاهي در هر دقيقه عددي تصادفي در اين بازه انتخاب کند. عدد 50 را به عنوان هدفي در نظر ميگيريم که اعداد تصادفي کمتر از آن مدنظر ماست. در اينصورت به طور ميانگين بايد 2 دقيقه براي به دست آمدن هر عدد زير 50 صبر کنيم. در صورتي که هدف ما اعداد زير 20 باشد، اين زمان به 5 دقيقه افزايش مييابد.
البته ممکن است شانس با ما يار باشد و همان عدد اولي که دستگاه به طور تصادفي انتخاب ميکند، زير 20 باشد اما در يک بازه طولاني، زمان مورد نياز براي پيدا شدن عدد زير 20 همان 5 دقيقه خواهد بود.
پس با عوض کردن عددي که آن را به عنوان هدف ميشناسيم، مدت زمان به دست آمدن آن نيز تغيير ميکند.
خريد دستگاه ماينر مناسب متاثر از سختي شبکه است .
سختي شبکه يا ديفيکالتي نيز به همين صورت کار ميکند. ماينرها تلاش ميکنند تا با توليد اعداد تصادفي، به هشهايي کمتر از هش هدف (Target Hash) دست يابند. با سختتر شدن استخراج، هش هدف نيز کمتر و کمتر ميشود. البته اين کار با اضافه شدن صفرهاي بيشتر به ابتداي هش هدف انجام ميشود. به همين خاطر هم هشِ بلاکهاي جديدتر در شبکه بيت کوين، نسبت به بلاکهاي چند سال قبل صفرهاي بيشتري دارند.
اما اگر مثال نمودار 1 تا 100 را در نظر بگيريد، اعدادي که بر روي نمودار بيت کوين وجود خواهند داشت بسيار بزرگ هستند. به همين دليل هم کامپيوترها در فرمت هگزادسيمال يا پايه 16 با اين اعداد سروکار دارند.
طبق اطلاعات استخر Poolin که بزرگترين استخر ماينينگ بيت کوين از لحاظ هش ريت ميباشد، ميانگين هفت روزه توان محاسباتي (هشينگ) بيت کوين از تاريخ 24 اکتبر به 90 اگزاهش در ثانيه کاهش يافته است. اين امر بيانگر آن است که بعضي از ماينرها از شبکه خارج شده و دستگاه هاي خود را خاموش کرده اند. تخمين زده ميشد که هش ريت اين استخر تا پايان سال 2019 به بيش از 100 اگزاهش در ثانيه خواهد رسيد.
در نتيجه اين کاهش توان محاسباتي، اطلاعات استخر ماينينگ BTC.com تخمين زده است که سختي شبکه بيت کوين 1.5 درصد کاهش خواهد يافت. سختي، معياري براي ميزان دشوار بودن رقابت براي کسب پاداش ماينينگ در شبکه بيت کوين ميباشد.
سختي ماينينگ بيت کوين در تاريخ 24 اکتبر و با 38 درصد افزايش نسبت به اوايل ماه آگوست، به بيشترين رکورد خود يعني 13.69 تريليون هش در ثانيه رسيد. اين افزايش در وهله اول به دليل افزايش توان هشينگ ماينرها بوده است. افزايش توان هشينگ نيز به دليل فراواني و قيمت ارزان برق در استان هاي جنوب شرقي کشور چين امکان پذير شده است.
سختي ماينينگ طوري طراحي شده است که تقريبا هر 14 روز بر اساس افزايش يا کاهش توان هشينگ شبکه طي اين مدت، بتواند خود را تنظيم کند و به نسبت توان هشينگ، افزايش يا کاهش يابد. در تاريخ 24 اکتبر پس از افزايش هش ريت طي 14 روز به رکورد 97.90 اگزاهش در ثانيه، سختي ماينينگ نيز رکورد جديدي را ثبت کرد.
کريس ژو (Chris Zhu) موسس استخر Poolin در پست اخيز خود در ويچت گفت که يکي از دلايل اصلي کاهش هش ريت در هفته گذشته، نزديک شدن به پايان فصل بارندگي در کشور چين ميباشد. در نتيجه، بعضي از ايستگاه هاي برق آبي در استان سيچوان، که تخمين زده ميشود 50 درصد توان محاسباتي بيت کوين در سراسر جهان را در اختيار دارد، ديگر ظرفيت براي توليد انرژي کافي براي پشتيباني از ماينينگ را ندارد.
ماينرهاي بدون منبع برق کافي مجبور به تعطيل کردن فعاليت هاي خود يا انتقال به استان هاي ديگر نظير شين جيانگ ميشوند که در آنجا فارم هاي ماينينگ منابع برق باثبات تر اما گران تري از سوخت هاي فسيلي توليد ميشود.
شون ژنگ (Xun Zheng) مديرعامل هشيج (Hashage) که تاسيسات ماينينگ پر استان سيچوان متعلق به وي ميباشد، اظهارنظرات ژو را تاييد کرد و افزود که حتي اگر بعضي از افراد بتوانند منابع برق آبي پيدا کنند، هزينه ها از 0.04 دلار در هر کيلووات ساعت تقريبا به 0.05 دلار در هر کيلووات ساعت رسيده است.
به علاوه، کاهش ناگهاني قيمت بيت کوين به کمتر از 7500 دلار در تاريخ 23 اکتبر ميتواند منجر به خاموش شدن گسترده مدل هاي قديمي اما پر استفاده دستگاه هاي ماينينگ نظير انت ماينر S9 ساخته شده توسط بيت مين شده باشد. هزينه تمام شده استخراج بيت کوين براي دستگاه انت ماينر S9 بين 7000 الي 7500 دلار ميباشد. هرچند افزايش قيمت هفته گذشته ميتواند اين ترس ايجاد شده را از بين ببرد.
هرچند هم چنان اين نکته باقي است که سودآوري S9 و ساير مدل هاي مشابه ساخت رقباي بيت مين، مسأله بسيار مهمي براي طول عمر اين دستگاه ها ميباشد و ممکن است به زودي تحت تاثير هزينه هاي بالاتر برق در فصل زمستان و هم چنين هاوينگ (نصف شدن پاداش ماينينگ) بيت کوين در ماه مي 2020 قرار گيرد.
طبق شاخص سودآوري ماينر که توسط استخرهاي Poolin و F2Pool ارائه شده است، با در نظر گرفتن قيمت فعلي بيت کوين و هزينه برق 0.05 دلار به ازاي هر کيلووات ساعت، سود ماينينگ مدل هايي نظير S9 تقريبا 30 درصد ميباشد.
بعضي از شرکت ها نظير INBTC که شرکت خواهر Poolin ميباشد، با ادغام دو واحد در يک واحد به منظور افزايش توان هشينگ نسبت به مصرف برق ميباشند، در حال تلاش براي افزايش طول عمر ماينر S9 هستند. اين امر، کسب سود بيشتر نسبت به استفاده از دو واحد مجزا را امکان پذير ميسازد. هرچند هنوز مشخص نيست که اين روش ميتواند کارآمد باشد و به طور گسترده مورد پذيرش قرار گيرد يا خير.
هر چقدر سختي شبکه بالاتر رود به همان ميزان نيز مقدار دستمزد استخراج کاهش ميابد .
لذا تقاضا براي خريد ماينر کاهش ميابد. براي مثال اگر سختي شبکه بيت کوين 100 ميليون تراهش بر ثانيه ( واحد محاسبات استخراج ) باشد ممکن است با قدرتي معادل 100 تراهش بر ثانيه ، 0.03 بيت کوين در ماه دريافت کنيد ولي با همين قدرت هش اگر سختي شبکه بيت کوين 200 ميليون تراهش بر ثانيه باشد ، 0.015 بيت کوين در ماه مي توانيد دريافت کنيد.
واحد محاسبات استخراج که براي بيت کوين معمولا تراهش بر ثانيه است را با علامت TH/S نشان مي دهند. هش (Hash) ، يک فرمول رياضي تصادفي و پيچيده است که در فرآيند تاييد بلاک هاي داده تراکنش استفاده مي شود.
معمولا ماينينگ يا استخراج براي آندسته از ارزهاي ديجيتال است که الگوريتم ساز و کار آنها ، گواه اثبات کار يا POW است در اين نوع از الگوريتم ها معمولا يکسري تجهيزات و دستگاه ها با مصرف برق زياد يکسري معادلات پيچيده و سنگين رياضي را حل مي کنند و در ازاي آن از سيستم پاداش دريافت مي کنند مانند : بيت کوين.
ولي در الگوريتم گواه اثبات سهام يا POS که در واقع يک راه ديگر براي اعتباربخشي به معاملات و برقرار کردن توافق توزيع شده است ، اين خالق بلوک جديد است که بسته به ميزان سرمايهاش يک راه قطعي انتخاب ميکند و اين سرمايه را سهام يا Stake مينامد. پس جايزهاي در کار نيست و ماينرها فقط کارمزد تراکنشها را دريافت ميکنند.
هر چه سختي شبکه بالاتر رود ميزان پاداشي که به شما تعلق مي گيرد بواسطه استخراج ، کاهش ميابد بنابراين شما بايستي تجهيزات بيشتر و سرمايه گذاري بيشتري را انجام دهيد تا بتوانيد يک بيت کوين در مدت زمان کم استخراج کنيد.
پاسخ به اين سوال از ديدگاه بيت کوين گاه منفي است. با بالا رفتن سختي شبکه بيت کوين و همچنين آلتکوين ها مقوله ماينينگ يا استخراج بيش از يک سال مي شود که از سوددهي نرمال خودش خارج شده و در حال حاضر اين صنعت با مشکلات زيادي درگير است.
اولين و مهمترين مشکل صنعت استخراج در حال حاضر بالابودن نرخ برق مصرفي است که با بالارفتن قدرت دستگاه هاي استخراج ، مصرف نيز زيادتر شده است و اغلب سود ماينرها يا استخراج کنندگان از اين طريق از بين مي رود.
دومين مشکل اين صنعت بالارفتن بسيار زياد سختي شبکه است که باعث کاهش ميزان دستمزدها شده است و سومين مشکل آن در حال حاضر هالوينگ بيت کوين ( يا هوينگ Halving ) در ماه مي 2020 است که باعث مي شود دستمزد ماينرها به نصف کاهش يابد.
از ديدگاه بيت کوين گاه دوره بازگشت سرمايه در صنعت ماينينگ به حدي بالا رفته است که ارزش سرمايه گذاري ندارد. بنابراين توصيه ما اين است که قبل از شروع به هر کاري از جمله سرمايه گذاري در صنعت ماينينگ حتما از يک مشاور باتجربه بهره مند شويد تا دچار ضرر و زيان هنگفتي نشويد.
درباره این سایت